Yunan Mutfağı

Yunan Mutfağı

Antik Yunan mutfağı, Mısır mutfağının mirasını devraldığı söylenmektedir. Mısır ile ticari ilişkileri sonucu, mayayla kabartılmış ekmek pişirme tekniğini kendi topraklarına taşımışlardır. Helenistik çağda 80 çeşit ekmeğin yapılıp satıldığı belirtilmektedir. Tavuk ise Antik Yunan’a MÖ 520 yılında İran’dan gelmiştir. Zaman içerisinde kültürler ve mutfaklar öyle birbirine karışmış ki hangi yemeğin kime ait olduğunu tartışmak yersiz olsa gerek, biz lezzetlerine bakalım😊.

Yunan gastronomisi, 4.000 yıllık bir geçmişe sahip ve bazı tarihçilere göre; ilk yemek kitabının MÖ 4. yüzyılda yaşamış olan şair Archestratus tarafından yazılmıştır. “Gastronomi” isimli şiirinde muhabbet sofralarının nasıl olmasına değenir:

Bir sofrada otursun üç,

Bilemedin dört kişi,

Haydi olsun beş en fazlası,

İşte o zaman yer yok sohbete,

Karın doyurulur sadece,

Hücuma kalkarlar tabağa,

Düşmana saldırır gibi,

Archestratus’dan yaklaşık yüz yıl sonra yazar Athenaeus “Banquet of the Learned – Bilgelerin Ziyafeti” adlı eserinde, bugün kullandığımız, gastronomi sözcüğünün nereden türetildiğini de açıklamıştır. Yunanca “gaster- mide” ve “nomos-kanun” kelimelerinin birleşiminden türemiş ve “mide kanunu” olmuştur.

Birçok Yunan yemeği; yavaşça pişirilir ve diğer ülkelerden gelen egzotik baharatlar yerine otlar ve yağ ile baharatlanır. Yunanistan’a geldiğinizde her tadı en iyisinde denerim diye bir iddianız varsa büyük şehirlerinde Gastronomi turları yapılıyor. Açıkcası bizim böyle bir misyonumuz yok, gözümüze hoş gelen veya arkadaşlarımızın tavsiye ettiği mekanlar önceliğimiz oluyor.

Yunan mutfağından lezzetler…

Yemek kültürü olarak birbirimize çok benzesek de tabii ki aramızda yapılış ve lezzet farkları var. Bizdeki gibi ülke içinde de bölgelere göre hem değişiklik gösteriyor hem de yöresel lezzetler mevcut. Örneğin Mora Yarımadası’nın dağlık köylerinde et ve makarna türleri daha yaygın ve lezzetleri daha iyi. Atina ve Selanik’te hem deniz ürünleri hem et hem de sebze yemeklerinin çeşitliliği say say bitmez 😊.

• Horiatiki (Χωριατικι) – Yunan Salatası: İri doğranmış domates, salatalık, koyu yeşil dolmalık biber, kırmızı soğan, zeytin, üstüne konulan beyaz peynir (genellikle büyükçe tek parçadır, bazı yerlerde ufaladıklarına bakmayın😊) limon ve bol zeytinyağı ile lezzetine doyum olmuyor. Hele de mis gibi kokan domateslerden yapılmışsa… Eh, bizde de var diyeceksiniz ama zeytinyağının farkı mı domateslerinin lezzetinden mi kaynaklanıyor tadına doyum olmuyor…

• Gyro (Γυροσκόπιο, Okunuşu:Yiro) – Döner: Bizdeki döner ama daha kalın kesiliyor. Tavuk veya domuz etinden yapılıyor. Tadına doyamadıklarımızdan değil… Pita arası veya porsiyon olarak servis ediliyor. Pita 3-4 Avro porsiyon 7-10 Avro arası.
• Souvlaki (Σουβλάκι,Okunuşu:Suvlaki) – Kebap: Meşhur et yemekleri arasında olan souvlaki bizdeki kebap ama domuz, dana, veya tavuk etinden yapılıyor. Eğer dana etinden istiyorsanız kebap diye geçiyor. Porsiyon olarak servis edildiği gibi pita ekmek arası seçeneği de var. Pita ekmek arası olanın içine isterseniz patates kızartması (bazı yerlerde patates kızartması olmuyor), cacık, domates ve soğan konuluyor.

• Keftethes (Κεφθέτες) – Yunan Köftesi: İsim olarak benzese de lezzeti biraz daha farklı, içine ekmek konulmuyor ve daha büyük yapılıyor. Bazı yerlerde hamburger istediğinizde de hamburger ekmeğinin içinde değil yanında getirilebiliyor. Domuz veya sığır eti, kekik, soğan, sarımsak ve bir tutam tarçın ile terbiye edilerek yapılıyor. Salçalı soslu yapılanları da var, bizdeki sulu köftenin iricesi.
• Dolmades, Dolmadakia (Ντολμάδες, Ντολμαδάκια) – Sarma: Bizdeki zeytinyağlı yaprak sarma, içine fıstık ve üzüm konulmuyor ve genellikle hafif ılık servis ediliyor. Görüntüsü de bizdeki konserve yaprak sarmalar gibi tombul hafif gevşek sarılmış oluyor. Bazen kıymalı da yapılıyor ama restoranlarda çok görmedik belki evlerde tercih ediliyordur. Selanik’te somon balıklısını yedik resmen parmaklarımızı yiyecektik. Somon, bulgur ve asma yaprağı bu kadar mı birbirine yakışırmış.

• Moussaka (Μουσάκα) – Musakka: İsim olarak aynı olsa da lezzetler biraz farklı. Yunan stilinde genelde patates de var. Lazanya gibi hazırlanıyor. En altta kızartılmış patlıcanlar ve patatesler diziliyor. Üzerine baharatlarla pişilmiş kıyma ve domatesler ekleniyor. Beşamel sos dökülüp rendelenmiş kaşar peynir serpilerek fırında pişiriliyor. Atina’da Athens For’da aperaftif olarak söylemiştik ve dananın yanak etlerinden (yazarken biraz kötü hissettim ☹) yapılmıştı, lezzeti tahminimin çok üstünde çıktı.
• Papoutsakia (Παπουτσάκια) – Karnıyarık: Yunan dilinde ayakkabı anlamına gelen Papoutsakia, patlıcandan yapılan bizdeki karnıyarığa benzer. Genellikle baharatlı kıyma, domates ve beşamel sos ile doldurulmuş patlıcan dolmasıdır.

• Pastitsio (Παστίτσιο) – Fırında Makarna: Lazanya’nın Yunan versiyonu diyebiliriz. Beşamel sos ve kıyma ile fırında pişirilmiş makarna yemeği. Ayrıca eski Yunanların yediği yemeklerden biri ve Pastitsio’nun tarihinin MÖ 1200 yılına kadar gittiği söyleniyor.
• Kritharaki (Κριθαράκι) – Makarna çeşidi: Arpa şehriyeye benzeyen biraz daha irice Yunan makarna (orzo) tipi. Genellikle domates sosunda veya tavuk veya fındık, hindistan cevizi ve bezelye ile servis edilir. Kritharaki ayrıca tavuk, kuzu veya sığır etinden yapılan geleneksel yemekleri Giouvetsi’de de kullanılır.

• Giouvetsi (Γιουβέτσι) – Güveç: Toprak kapta tavuk, kuzu veya sığır etinden yapılan geleneksel yemeklerinden biri.
• Saganaki (Σαγανακι) – Kelime anlamı sahan olan saganakinin malzemesi farklı olabiliyor. Karides saganaki, domates sosunda yapılıyor. Midye saganaki, beyaz şaraplı ve sarımsaklı sosla sahanda pişiriliyor. Peynir saganaki, yufkaya sarılıp balla tatlandırılıyor dışı çıtır çıtır.

• Yemista (Γεμιστα) – Dolma: Domates, biber veya farklı sebzeler de doldurulup kahverengimsi renge gelene kadar pişiriliyor. Sadece pirinç, çeşitli otlar ve baharat karıştırılıp doldurulabildiği gibi isterseniz kıymalı da yapılabiliyor. Genellikle fırınlanıyor…

• Ηitapodi (Χταπόδι) – Ahtapot: Yunan mutfağında da yaygındır ve ahtapotlu birçok yemek vardır. En popüler olanlardan bazıları ızgara taze ahtapot ve ahtapot makarna (ohtapodi me kofto makaronaki).

• Lavraki (Λαβρακι) – Levrek: Balıkseverler için vazgeçilmez lezzetlerden, haklarını yememek lazım sanki balıkta daha iyiler. Hemen hemen gittiğiniz her restoranda, aralarında fiyat olarak da uçurum olmadan, aynı lezzeti bulma şansınız var.
• Sardeles se fillo ampelou(Σαρδέλες σε φύλλα αμπέλου): Asma yaprağında sardalye – Balık sevenler bu lezzeti kesinlikle denemeli, sardalye balığı asma yapraklara sarılarak fırında ya da ızgarada pişiriliyor.
• Deniz ürünleri, ahtapotlar şaraplı soslarla servis ediliyor. Izgarasını her yer iyi yapamıyor. Kalamarın birçok çeşidi var; dolmasından, ızgarasına en favorimiz kızartması. Sadece limonla servis ediliyor, kızartmasında sos olmuyor.

Popüler Yunan Mezeleri

• Buyιurdı (Μπουγιουρντί): Evet, bu lezzet bizde yok. Ara sıcak olarak servis edilen buyurdi feta peynir, domates, biber ve kekik güveç kabına konulup üzerine zeytinyağ gezdirilip fırınlanıyor. Bölgesel olarak değişiklik gösterebiliyor. Selanik’te yediğimizi daha çok beğendik. Atina’da yediğimiz yerde aynı lezzeti bulamadık.

• Taramasalata (Ταραμασαλάτα): Balık yumurtasından yapılan bir meze, ekmek veya sebzeler için dip (sos) olarak servis edilir.
• Spanakopita (Σπανακοπιτα ) – Ispanaklı börek: Bizdeki elde açma börekler gibi çok lezzetli, genellikle beyaz peynirle karışık yapılıyor. Bazı yerlerde pırasalısı da oluyor, mevsimine denk gelirseniz denemenizi tavsiye ederiz. Bölgesel olarak değişiklik gösterebilir, daha yağlı yapanlara denk gelebilirsiniz. Börek, hamur işleri Yunanistan’da da çok yaygın…

• Tzatziki (Τζατζίκι, okunuşu:Caciki) – Cacık: İsminden de anlaşılayacağı gibi bizdeki cacık ama süzme yoğurt gibi daha koyu oluyor. Bol sarımsaklı ve üstüne zeytinyağ gezdiriliyor. İçine dere otu koyana da denk geldik, biraz haydariye de benziyor. Uzo’nun yanına tavsiye ederiz.
• Kolokitokeftedes (Κολοκύθοκεφτεδες) – Mücver: Rendelenmiş veya püre kabaktan yapılır. Genellikle beyaz peynir, dereotu, nane veya diğer baharat kombinasyonları ile harmanlanarak kızartılır. Tzatziki ile de servis edilir. Fıranda mücver genellikle marketlerde paket te satılıyor ama restoranlarda denk gelmedik.
• Tirokroketes (Τιροκροκέτες): Tirokroketler, kızarmış peynir toplarıdır ve popüler bir mezedir.
• Τiri Feta (Τυρι φετα) – Beyaz peynir: Salata ve yemeklerde kullanıldığı gibi ortaya üzeri zeytinyağla soslanıp meze olarak da getiriliyor. Kızartması da çok yaygın… Farklı peynir çeşitleri de mezeler ve ara sıcaklarda kullanılıyor.
• Yiaourti Me Meli (Γιαούρτι Με Μέλι )– Ballı Yoğurt: Yunanistan’da da yoğurt tüketimi bizdeki gibi çok fazla. Zaten patentini de almışlar. Yoğurdun üstüne bal veya çeşitli reçeller dökülerek servis edilmesi çok yaygın. Restoranlar yemek sonrasında genellikle ikram ediyor.
• Ayrıca şarküteri ürünleri de çok yaygın. Yine mübadele döneminde özellikle Kayseri’den göç etmiş aileler geleneklerini devam ettirmiş ve Atina‘da gittiğimiz Karamanlidika (Adresi: Sokratous 1, Athens) kesinlikle denenmeli…

Kokereç de çok yaygın bizden farkı içine ciğer koyuyorlar. İstanbul’a gelip de deneyen arkadaşlar bizdekini daha çok beğendiler.

Bazı meze isimlerinin Yunanca-Türkçe karşılıkları

• Φλωρινις (Florinis) – Kırmızı biber
• Πιπεριες τηγ. (Piperies tiganites) – Kızarmış yeşil biber
• Φετα (Feta) – Beyaz peynir
• Κεφαλοτυρι (Kefalotiri) – Parmesan sert peynir
• Κολοκυθακια τηγ. (Kolokitakia tig.) – Kabak kızartması
• Μελιτζανοκροκετες (Meliçanokroketes) – Patlıcan kroket
• Κασεροκροκετες (Kaserokroketes) – Peynir kroket
• Μπουγιουρντι (Buyιurdı) – Yunan’a özel peynirli sıcak bir meze

• Πατατες  τνγανιτες (Patates tiganites) – Patates kızartması
• Ντολμαδακια (Dolmadakia) – Yaprak sarma
• Καυτερη πιπερια (Kafteri piperia) – Sıcak biber
• Ζανες παραδοσιακες (zanes paradosiakes) – Geleneksel patlıcan
• Πατατα γεμιστη (Patata yemisti) – Doldurulmuş patates
• Φετα σαγανακι – με σουσαμι (Feta saganaki – me susami) – Susamlı kızarmış beyaz peynir
• Γαριδες σαγανακι (Garides saganaki) – Sahanda karides
• Γαριδες τηγανιτες (Garides tiganites) – Karides tava
• Γαριδες ψητες (Garides psites) – Karides gril
• Μυδια (Midia) – Midye
• Μυδοπιλαφο (Midopilafo) – Pilavlı midye
• Βαρελι (Vareli) – Draft
• Μελιτζανοσαλατα (Meliçanosalata) – Patlıcan salatası
• Γαυρος μαρινατος (Gavros marinatos) – Marin edilmiş hamsi
• Φαβα (Fava) – Fava

Pişirme çeşitlerinin Yunanca-Türkçe karşılıkları ve restoranda işinize yarayacak kalıplar:

Bir ülkenin dilini bilmeseniz de birkaç kelime de olsa konuşmaya çalışmak herhalde her milletin hoşuna gider. Yunanistan’da bir restorana veya kafeye gittiğinizde işinize yarayacak kalıplar;

• Ne (Ναι) – Evet
• Ohi (Οχι) – Hayır
• Kalimera (Καλημερα) – Günaydın
• Kalispera (Καλησπερα) – İyi akşamlar
• Kalinihta (Καληνυχτα) – İyi geceler
• Ya sas (Για σας) – Merhaba, Allahaısmarladık
• Efharisto (ευχαριστω) – Teşekkür ederim
• Parakalo (παρακαλω) – Lütfen
• Ta itela na parangilo, parakalo (Τα ηθελα να παραγγειλω, παρακαλω) – Sipariş vermek istiyorum, lütfen
• Ehete psaria freska? (Εχετε ψαρια φρεσκα;) – Taze balığınız var mı?
• Ti ehete ya hortofagus? (Τι εχετε για χορτοφαγους;) – Vejetaryenler için neyiniz var?
• Ti protinata? (Τι προτινατα;) – Ne tavsiye edersiniz?
• Ta itela alomi (Τα ηθελα αλομι) – Ayrıca istiyorum
• Poso kostizi? (ποσο κοστιζει;) – Ne kadar?
• To fagito itan kalo-kako? (Το φαγητο ηταν καλο-κακο;) – Yiyecek iyi miydi kötü müydü?
• Ti ehete ya epidorpio? (Τι εχετε για επιδορπιο;) – Tatlı olarak neyiniz var?
• To logariasmo, parakalo (Το λογαριασμο, παρακαλο) – Ηesap, lütfen
• Ta resta ya sas (Τα ρεστα για σας) –Üstü kalsın
• Mezedes (Μεζεδες) – Mezeler
• Zesta (Zεστα) – Sıcak
• Krio (Kρύο) – Soğuk
• Mia bira (Μια μπιρα)– Bir bira

• Orektika (Oρεκτικα) – Başlangıç, aperatifler
• Kirio piato (Kύριο πιάτο) – Ana yemek
• Merides Talasinon (Mερίδες θαλασσινών) – Deniz mahsülleri
• Apo tin Talasa (Απο την Θαλασσα) – Denizden
• Zimarika (Ζυμαρικα) – Makarnalar
• Piata tis imeras (πιάτα της ημέρας) – Günün yemekleri
• Epid epidorpio (Eπιδ επιδορπιο) – Tatlılar
• Salates (Σαλάτες) – Salatalar
• Pota (Ποτά) – İçecekler
• Anapsiktika (Αναψυκτικά) – Alkolsüz içecekler
• Bires (Μπύρες) – Biralar
• Pısomi (Ψωμι) – Ekmek
• Nero (Νερο) – Su

Pişirme çeşitlerinin Yunanca karşılıkları;

• Τηγανιτεσ (Tiganites) – Tava, kızartma
• Ψητες (Psites) – Izgara
• Βραστα (Vrasta) – Haşlanmış
• Σαγανακι (Saganaki) – Sahanda
• Μαρινάτος (Marinatos) – Marin edilmiş
• Σπιτικο – Σπιτικη (Spitiko, spitiki) – Ev yapımı

Yunan Kahvaltısı

Dünyanın hiçbir yerinde herhalde bizdeki gibi kahvaltı yoktur. O kadar benzer mutfaklara sahip olsak da Yunanistan’da da bizdeki çeşitliliği beklemeyin deriz. Büyük şehirlerde bir kahve ile geçiştiren çoktur. Hamur işleri çok yaygındır; o yüzden sabahları fırınlarda kuyruğa denk gelebilirsiniz. Özellikle bizdeki gibi simit (koulouri – κουλούρι) çok yaygındır. Peynirli veya merenda (Nutella’nın Yunan versiyonu) ile birlikte de tercih edilebilir. Tam tahıllı, sade, esmer un gibi çeşitleri olup bizdeki simide göre daha tatlımsıdır. Ayrıca ince tarz olanları daha kıtır kıtırdır, tazeyken yemenizi tavsiye ederiz. Simidin Selanik’ten ülke geneline yayıldığı düşüncesi hakimdir.

Bölgeden bölgeye ve evden eve değişse de özellikle otel kahvaltılarında; ekmek, hamur işleri, kek çeşitleri, peynir, yoğurt, tereyağ, bal, yerel geleneksel marmelatlar, yumurta, salam, meyve suları, meyve, tahıl gevrekleri, zeytinyağı ve zeytine yer verilir. Ama hepsini birden görmeniz çok nadir. Bazı bölgelerde evlerde geleneksel çorbalar da içilir. Tabii kahvaltı sonrası Yunan kahvesi de olmazsa olmazlardan…

Yunan Tatlıları

Özünde Yunan olarak kabul edilen turtaların, hamur işlerinin ve bisküvilerin arkasında aslında farklı kökenler ve hikâyeler yatmaktadır. Birçok şerbetli tatlısı, bizde ve Orta Doğu’da bulunan şurup bakımından zengin tatlılarla benzerlik gösterirken, diğerleri antik Yunan veya Roma dönemine dayanmaktadır. Bu kadar kısa bilgiden sonra tatlılara geçelim…

• Revani (Ρεβανι) – İsim de lezzet de aynı diyebiliriz. Eh, tabii aynı olacak neden mi? Tatlı adını, 16. yüzyılda yaşamış ve Osmanlı yönetimi sırasında Yunanistan’da yaygınlaşan gastronomi hakkında şiirler oluşturduğu bilinen Revânî (kaynaklara göre, asıl adı İlyas Çelebi) adlı bir Türk şairinden alıyor. Efsaneye göre, bir Türk pasta üreticisi bir Yunan meslektaşına tarifi verdi ve daha sonra nesilden nesile geçti. Bizde ise; Revani, Osmanlı döneminde Erivan ile Ermenistan’ın fethedilmesinin üzerine sarayda bulunan aşçıların kutlama amacı ile ortaya çıkardıkları bir tatlıdır. Zafer tatlısı olarak da geçer. Revani, Farsçada tereyağı ile yapılan her şey, tereyağlı yemek anlamına gelmektedir. Dilimize de Farsçadan geçmiştir. Baştaki hikaye mi yoksa bizdeki adı ile mi geçmiş karar veremedik 🙂 Kuzey Yunanistan’ın Makedonya bölgesinde yer alan Veroia şehri, ülkenin en lezzetli revanisini üretme konusunda bir üne sahiptir.
• Melomakarona (Μελομακαρονα) – Ballı kurabiyeler. Özellikle Noel zamanı un ve irmikten yapılan yumurta şeklinde geleneksel şerbetli bir tatlıdır. Üstüne bol ceviz serpilerek servis edilir.

• Kurabiedes (Κουραμπιες) – Türkiye’de Kavala kurabiyesi diye biliniyor. Özellikle Noel zamanı çok tüketiliyor. Un kurabiyesinin bademli olanı diyebiliriz. Kourabiedes, Noel zamanının başlangıcını ifade eder. Tıpkı melomakarona gibi, Aralık ayının ortalarında pastanelerin raflarında yer alır. Orijinal tarif, 20. yüzyılın başlarında mübadele ile Kapadokya’dan Kavala’ya göç edenler tarafından Yunanistan’a geldi. Bu tatlının kökenleri 7. yüzyıl Perslerine kadar gittiği söyleniyor…
• Loukoumades (Λουκουμαδες) – Lokma: Bildiğimiz şerbetli lokma tatlısı. Sadece tarçınlı, ballı gibi farklı çeşitleri de var. Yunanistan’da, üstüne bal, şeker veya çikolata serpilerek servis edilir. Balkanlar ve Orta Doğu’da da popüler olan lokma tatlısının tarihçesi 13. yüzyıla kadar uzanır.
• Feta Me Meli (Φετα με μελι) – Ballı beyaz peynir: İnce Yunan yufkasının içine beyaz peynir konularak sarılır ve yağda kızartılıp üstüne susam serpip bal dökülür. Açıkcası iyi yapan bir yere denk gelirseniz hiç de fena olmuyor. İsmini sıcak mezelerin arasında da görebilirsiniz.
• Baklava (Μπακλαβα) – Bu konuyu tartışmaya bile gerek yok 😊 Türkiye’de baklava deneyen birisinin başka bir yerdekini beğenmesi çok zor. Yunan arkadaşlarımız da bu konuda hiç tereddüt etmeden Türkiye’deki baklavanın üstüne yok diyorlar. Hatta her gidişimizde Karaköy-Güllüoğlu’ndan sipariş veriyorlar. Yunanistan’da baklavaların şerbeti genellikle balla tadlandırılıyor ve dilimleri daha irice oluyor.

• Katefi (Καταιφι) – Kadayıf: Yine benzer lezzet, fındıklı, fıstıklı birçok çeşidi var. Kadayıfın kökleri de Orta Doğu’ya kadar uzanıyormuş.  Ekmek kadayıfı da çok yaygın, hatta bazı yerlerde lokal tatlılarının da olduğunu söylüyorlar.

• Galaktoboureko (Γαλακτομπουρεκο) – Laz Böreği, süt böreği diye de geçiyor. Şurup kaplı mıhallebi böreği de diyebiliriz. Bu tatlının Yunan mutfağına tam olarak ne zaman girdiği bilinmemekle birlikte Atina’da galaktoboureko yapan ilk pastaneler 100 yıldan daha eskidir. Galaktoboureko için kullanılan filo hamuru Türkiye’den Yunanistan’a gelmiş ama tarifi; Yunanistan’a aittir.

• Bougatsa (Μπουγατσα) – Peynirli, kıymalı, ıspanaklı, muhallebi kremalı çeşitleri var ve üstüne isteğe göre pudra şekeri, tarçın serpiyorlar. Laz böreğini andırıyor. Özellikle Selanik ve Kuzey Yunanistan’ın diğer bölgelerinde popülerdir. Bougatsa’nın Türkiye’de ortaya çıktığı ve tarifin mübadele döneminde gelenler tarafından yayıldığı görüşü hakimdir… Selanik‘e gidecek olursanız Bougatsa Giannis’e uğramamamızlık yapmayın 🙂 Haritadaki konumu için tıklayın; Bougatsa Giannis

• Portokalopita (Πορτοκαλοπιτα) – Portakallı turta, kek. Portakal aroması ve şurup, keki katılan tarçın aroması ile mükemmel bir uyum sağlar. Genellikle dondurma veya yoğurt ile servis edilir.
• Halva (Χαλβα) – Helva: Yunanistan’da irmik, tahin ve helva farsalon en popüler helvalardır. İrmik helvası; kuru üzüm, fındık, bal veya şeker ile yapılır, tarçın ve karanfil ile lezzetlendirilir. Tahin helvası; tahin veya diğer fındık ezmeleri, şeker ve çikolata ve fıstık dahil olmak üzere tatlar ile yapılır. Halvas Farsalon adını, geldiği şehir olan Farsala’dan alır. Mısır nişastası, tereyağı, şeker ve badem içerir. Jel görünümündedir.

Yunan İçecekleri

Demleme çayın Yunanistan’ın genelinde olmamasına şaşırdık. Marketlerde siyah çaya çok nadir denk geldik ama Türk’lerin yaşadıkları bölgelerde bizim çayları bulmak mümkünmüş. Demleme çay, Türk turistin ağırlıklı olduğu yerler haricinde görme şansınız yok. Denettiğimiz arkadaşlarımız da balla içmeyi tercih etti. Şekerli içecekleri daha çok sevdikleri için olabilir. Türk kahvesi de Yunan kahvesi diye geçse de sunum da dahil hemen hemen aynı. Kavrulma  çeşitlerine göre hafiften daha koyuya doğru gidiyor, orta bize en yakını. Kahveye bizden daha düşkünler.

• Frappe – Buzlu Yunan kahvesi: Aslında nescafe’nin bir çeşidi. Nescafe’de çalışan bir Yunan tarafından bulunmuş ve Yunanistan’ın milli içeceği gibi olmuş. Sütlü-sütsüz, şekerli-şekersiz hatta bazı yerlerde dondurmalı bile yapıldığını görebilirsiniz. Orijinali su ile yapılıyor, bol buzlu ve şekerli tercih ediliyor. Biraz sert olduğundan su ilave edilerek daha uzun süreli bir içecek oluyor. Bizim şekersiz içmememize şaşırıyorlar. Dışarıda içeceksek yazın Frappe yerine Freddo Esperoso daha yumuşak olduğundan tercihimiz oluyor. Evde kendimiz daha yumuşak yapıyoruz…
• Yunan Kahvesi – İsimlere takılmayalım bildiğimiz Türk kahvesi. Yumuşak, orta ve sert  çeşitleri var.  Kafelerdeki çok sert olmadığından rahatlıkla büyük boy içilebiliyor. Cezvede yapıldığı gibi elektrikli makinalar da çok yaygın. Hatta bazı yerlerde Beko marka makinaları görünce gülmeden edemiyoruz 🙂 Genellikle yanında lokum, kurabiye veya ufak bir tatlı ile servis ediliyor.

• Uzo – Geleneksel Yunan içkisi, %38-50 arasında alkol içeriyor ve rakı gibi anasonlu. İlk uzo fabrikası 1856’da Midilli Adası’nda açılmış ve gerçekten en iyi uzolar da bu adadan sanki 😊.

• Çipuro ve Raki – Uzoya rakip iki yöresel içki. Çipuro, uzodan daha sert ve sek içiliyor. Anasonlu ve anasonsuz çeşitleri var. Anasonlu olanını biz daha çok beğendik, belki rakı gibi içebildiğimizden. Yöresel olarak içimleri farklılık gösterebiliyor, bazı arkadaşlarımız su da katarak içiyor ve doğal olduğu için uzo yerine çipuroyu tercih ediyorlar. Raki, Girit’ten çıkmış anasonsuz geleneksel içkisi.
• Rakomelo – Rakı ve bal kelimelerinin birleşmesinden oluşan rakomelo rakının içine bal, tarçın ve karanfil katılarak yapılıyor. Kışın kahve cezvesinde ısıtılarak servis ediliyor ama bizim çok da favorimiz olmadı.
• Krasi – Şarap Tanrısı bile olan bir içki tabii ki listede olmalı. Şarap tanrısı Dionysos adına bağbozumu şenlikleri düzenleniyor. Her bölgenin kendine göre şarap çeşitleri var ve ev yapımı şarap çok yaygın. Pazarlardan bile satın alabiliyorsunuz…
• Mastika –Sakız Adası’na özgü likörde hoş bir anason tadı vardır. Uzo kadar güçlü değildir.
• Restika – Reçine aromalı hafif tatlı şarap, 2000 yıllık tarihe sahiptir.

Restoran ve kafeler için küçük tüyolar…

Henüz bizim ülkemizde yaygın olmayan Take Away uygulaması Avrupa’daki birçok ülkede olduğu gibi Yunanistan’da da çok yaygındır. Kafelerde oturarak içtiğiniz veya yediğiniz bir şeyin fiyatı paket olarak almanız halinden daha yüksektir. Restoranların bazılarında da ilave olarak servis ücreti konur, bu durumda da bahşiş bırakmanıza gerek yoktur. Genellikle restoranlardaki menü fiyatlarına bahşiş dahildir, servisinden mennun kalmanız halinde gelen hesaba göre ekstra tabii ki bırakabilirsiniz.

Genelde her restoranda su ve ekmek önden getirilir ve 1lt suya en az 1 avro, ekmeğe kişi başı 0.70-1  avro arası yazılır. Yemeğin üstüne ücretsiz tatlı ikramı birçoğunda vardır… Atina’da turistik bölgelerinde daha az yaygın.

Yunanistan’daki yaşam hakkında bilgi sahibi olmak isterseniz linki tıklayarak yazımızı okuyabilirsiniz… TIK TIK  

Keyifli geziler…

Ayfer & Onur Öznar

Faceboook : AyferOnur Seyahatnamesi

Instagram : AyferOnur Seyahatnamesi

Youtube: AyferOnur Seyahatnamesi